We weten allemaal wat ons te wachten staat als het op klimaatverandering aankomt: het weer wordt steeds extremer en de zeespiegel stijgt, zijn enkele zekerheden die bekend zijn. Het zijn de onzekere factoren van de maatschappij die bepalen hoe onze leefwereld er in de toekomst uit zal zien.
De klimaattrends en de effecten ervan staan in Meteopolis - het Rotterdam van 2060 - niet ter discussie. Hoe we ernaar handelen, is waar het om gaat. Want is klimaatverandering een publiek, of een privaat probleem? Wie is eigenaar van de stad? Wie draagt de verantwoordelijkheden en de lasten? Houden we vast aan een vertrouwde manier van leven, of gooien we het roer radicaal om?
Ga mee op reis naar het Rotterdam van 2060
Vier ontwerpbureaus kregen de opdracht hun droom voor de stad van 2060 vorm te geven, ieder met een andere combinatie van onzekere sociale en economische factoren als kader. Zo ontstond vier keer een andere stad, waarin anders gewoond, gewerkt, gereisd en samen-geleefd wordt. De gemene deler: iedere droom streeft naar een goed en waardevol leven voor de bewoners.
Voorkomen is (niet) beter dan genezen
Blijven we vechten tegen het stijgende water, of laten we het komen? Kunnen slimme ingrepen voorkomen dat we machteloos staan tegen een veranderend klimaat? Of zijn klimaateffecten te ingrijpend om tegen te houden?
Ieder voor zich of met z'n allen
Is het oplossen van klimaateffecten een publieke taak? Of moeten we als burgers zelfstandig de verantwoordelijkheid opnemen? Hoe dan ook: een duurzame en overkoepelende oplossing vraagt toewijding van veel verschillende partijen, voorbij de eigen belangen.
Scenario’s
Nieuw Rotterdams Peil: Rotterdam zonder dijken
De gevolgen van klimaatverandering zijn meer dan alleen zeespiegelstijging. Bodemdaling, te hoog en te laag grondwater, extreme neerslag, droogte, en hitte zijn effecten die nu al merkbaar zijn. Marieke Vromans en Floor van den Bergh pleiten tegen het voortdurend aanpassen daaraan. In 2020 planten zij daarom een zaadje om op een ander niveau naar onze stad te kijken, met deze stad voor 2060 als gevolg.
De angst voor het water moet plaatsmaken voor meer kennis over de toegevoegde waarde ervan. Misschien kunnen we dan met één ingreep alle klimaateffecten oplossen en de levenskwaliteit in de stad verbeteren.
Waarom een bezoek brengen aan een Rotterdam zonder dijken?
Rotterdam is een levendige stad met een goede balans tussen rust en reuring. De stad is opgebouwd uit verschillende woonknopen; een soort mini-steden in een groene bedding. Elke woonknoop heeft zijn eigen functie, karakter en leefgemeenschap met elk een eigen visie. Dat zorgt ervoor dat een bezoeker niet snel uitgekeken is. Ook is het een uniek voorbeeld voor stadsontwikkelaars van over de hele wereld. Het verstrijken van de tijd ervaar je in Rotterdam aan de hand van het getij. Binnen 24 uur laat de stad, met het komen en gaan van eb en vloed, steeds verschillende gezichten zien. Inwoners van Rotterdam behoren tot de gelukkigste mensen ter wereld. Kom ontdekken wat hun geheim is!
Niet vechten meer tegen, maar verder kijken om mee te bewegen.
— Derek Otte, 2018
Studio Marieke Vromans & Buro Bergh
Wat als je verbeeldingskracht, anders kijken en vrij denken, koppelt aan kennis en ervaring rondom stedelijke inrichting en klimaatadaptatie? Dat is de vraag die centraal staat in de samenwerking tussen Marieke Vromans, beeldend kunstenaar, en Floor van den Bergh, adviseur klimaatadaptatie en ontwerper.
Marieke Vromans noemt haar werk in de openbare ruimte ook wel ‘stedelijke acupunctuur’: kleine impulsen om de stad beter te maken. Ze vraagt zich af waarom onze steden veelal grijs, saai, afstandelijk en anoniem zijn vormgegeven.
Floor van den Bergh van Buro Bergh verkent en ontwerpt de stad. Zij onderzoekt wat we nu moeten doen zodat we nog jarenlang goed kunnen leven in onze steden. Deze gedachten werkt zij vervolgens uit in praktische herinrichtingsplannen, – van dromen maakt ze werkelijkheid. Samen onderzoeken zij met een open geest wat het ons als stad kan opleveren als we onze watervrees loslaten en het water omarmen.
Studio Marieke Vromans & Buro Bergh
Scenario’s
Het Nieuwe Fundament
In de zoektocht naar een hoopvolle en activerende manier om de boodschap van urgentie over te brengen, stuitte het team op geloof; geloof in een duurzame en gelijkwaardige wereld. Kan geloofsovertuiging de vorm zijn om een brede beweging in gang te zetten, onder Rotterdammers maar ook daarbuiten?
Verveeld � Verward bedacht een geloofsovertuiging onder de naam Het Nieuwe Fundament☒ (HNF☒) dat zowel een fysieke als mentale kant kent. Aan de fysieke kant zorgt HNF☒ ervoor dat stadsbewoners letterlijk mede-eigenaar worden van de grond. In eerste instantie veilig achter de verwachte nieuwe watergrens, later terug in de stad. Aan de mentale kant biedt HNF☒ een houvast in de vorm van vier grondbeginselen, waarvan een rotsvast vertrouwen in de wetenschap er een is. Vanuit het geloof in deze grondbeginselen en deze ‘heilige’ grond beoogt V�V een werkelijke beweging in gang te zetten.
Word nu aandeelhouder! Ga naar www.hetnieuwefundament.nu.
Geloof in vooruitgang
Rotterdam is vooruitstrevend, trots en vol verrassingen. Overal vind je groene verkoelende oases die openbaar zijn voor de stedeling en bezoeker; vaak in de plaats van overbodig geworden infrastructuur uit het voorbije fossiele tijdperk. Wie van innovatieve architectuur houdt kan Rotterdam traditiegetrouw niet links laten liggen. Veel van de iconische hoogbouw heeft tegenwoordig nieuwe functies gekregen, waaronder indoor voedselproductie en initiatieven van lokale ondernemers en creatievelingen. Grote stukken grond in de stad zijn eigendom van de Rotterdammers zelf, die zich hierdoor sterk verbonden voelen met de stad en elkaar. De bezoeker herkent dat aan de vrije sfeer en tijdens de vele evenementen in de stad. De typische Rotterdammer is uitnodigend, maar nooit op een overdreven of onoprechte manier.
Rotterdam was in 2020 de eerste stad waar Het Nieuwe Fundament☒ (HNF ☒) werd aangehangen en integraal toegepast in de stedelijke ontwikkeling. Het geloof kent vier basisregels voor leven en inrichting: alles duurzaam, sociaal inclusief, dier-en mensvriendelijk en wetenschappelijk onderbouwd. De overtuiging om de gehele stad klimaatadaptief, duurzaam en eerlijk in te richten is overal terug te zien.
You can't ask people to change in an unfair society.
— Naomi Klein, journalist en activist
Verveeld � Verward
Verveeld � Verward is een ontwerpbureau voor kunst met impact. Met ruimtelijke werken brengen ze mensen, plekken, verbeelding en werkelijkheid met elkaar in verbinding.
Verveeld � Verward is opgezet door Jonas en Dorine Martens-Baars. Dorine heeft een achtergrond in concept en grafisch ontwerp, Jonas heeft ervaring als duurzaam business developer, ingenieur en ontwerper. Ze bewegen zich in een groot netwerk van kunstenaars, ingenieurs, storytellers en marketeers.